Wiele współczesnych telewizorów i monitorów oferuje pewien poziom gwarancji jakości obrazu, poprzez dołączenie certyfikatów walidacji. Najpopularniejsze z nich to Calman Verified, Pantone Validated, Technicolor Color Certified oraz THX Certified. Co tak naprawdę oznaczają takie programy certyfikacji i jaki poziom wierności kolorów gwarantują?
Certyfikacja i walidacja?
Na początku warto wyjaśnić, że walidacja polega na dokładnym i udokumentowanym sprawdzeniu, czy wyświetlacz spełnia wymogi certyfikacji. Innymi słowy, czy oferuje to co zostało obiecane. Certyfikaty dołączane do wyświetlaczy z pewnością wydają się dużo obiecywać. Jeśli spojrzymy na komunikat prasowy Technicolor Certification, obiecano nam następujące rzeczy:
„Podczas gdy urządzenia z najwyższej półki nadal zapewniają większą moc i szybkość, dokładność i spójność kolorów jest czasami lekceważona. Technicolor pomaga rozwiązać ten problem, ponieważ wspaniałe kolory prowadzą do wspaniałych wrażeń. Kolor jest kluczem do zapewnienia użytkownikom najlepszych, jakie możliwe, wrażeń podczas oglądania. Posiadając certyfikat Technicolor Color Certified, wyświetlacz spełnia te same surowe standardy, które obowiązują w Hollywood oraz w całym przemyśle medialnym i rozrywkowym…”
Calman Verified zapewnia nam, że:
„Uruchomiony dzięki ścisłej współpracy z Portrait Displays, program Verified by Calman zapewnia, że każdy wyświetlacz od razu po wyjęciu z pudełka oferuje nam wierny wielu standardowym gamom kolorów w branży obraz. W programie Verified by Calman wyświetlacze są rygorystycznie testowane w laboratorium kolorów Portrait Displays w celu określenia wydajności każdego z nich. Tylko te wyświetlacze, które spełniają rygorystyczne specyfikacje programu dotyczące dokładności odwzorowania kolorów, otrzymują akredytację Verified by Calman”.
Od THX mamy:
„Dokładność kolorów — testujemy, aby upewnić się, że wszystkie wyświetlane obrazy są zgodne z oryginalnym źródłem, a wszystkie kolory podstawowe i mieszane są odtwarzane dokładnie tak, jak w studiu”.
A z Pantone:
„Pantone Validated wprowadza swoje standardy kolorów do urządzeń elektronicznych. Monitory komputerowe, telewizory o wysokiej rozdzielczości i projektory są oceniane na podstawie tego, jak dobrze odwzorowują wymagania Pantone Matching Colours lub PMS. Profesjonaliści, którzy uważają wierność kolorów za element o krytycznym znaczeniu dla wyświetlaczy lub urządzeń wyjściowych szukajcie modeli ocenionych i zatwierdzonych przez Pantone, które są identyfikowane przez logo Pantone Validated”.
Ale co to wszystko oznacza w rzeczywistości?
Czym tak naprawdę jest poprawne odwzorowanie obrazu, które chcą nam zapewnić programy certyfikacji ?
Precyzja oddania barw sprowadza się do analizy zdolności danego wyświetlacza do wyświetlania koloru zgodnie z międzynarodowymi normami, do których kalibrowane są monitory w profesjonalnych studiach filmowych. Walidacji dokonuje się w oparciu o oczekiwaną specyfikację gammy, punktu bieli i gamutu, czyli przestrzeni kolorów. Do pomiaru używa się kolorymetrów, spektrometrów i generatorów wzorców testowych. W praktyce oznacza to na przykład, że dany odcień czerwieni powinien być zgodny ze zdefiniowanym kolorem czerwonym i nie jest on w żaden sposób kolorem „bardziej pomarańczowym”. Innymi słowy, że wyświetlacz nie zmienia oryginalnego wyglądu filmów.
Certyfikacja a rzeczywistość
Dużym problemem jest tutaj to jakie standardy programy certyfikacji mają na celu spełnić. Drugą kwestią jest samo przedstawienie i udowodnienie, że dany wyświetlacz te standardy faktycznie spełnia. Większość programów certyfikacji/weryfikacji w rzeczywistości nie dostarcza takich informacji, pozostawiając użytkownikowi domysły co do poziomu gwarantowanej dokładności. Portrait Displays i Technicolor dostarczyły jednak informacje na temat własnych programów certyfikacji, dając nam tym samym ciekawą do zapoznania się lekturę:
Certyfikat Calman Verified / Technicolor
Gamut kolorów |
Punkt bieli |
Balans bieli (skali szarości) |
Gamma |
| Czerwony = X 0,64, Y 0,33 Zielony = X 0,3, Y 0,6 Niebieski = X 0,15, Y 0,6 Dopuszczalna zmienność <7 dE |
D65/6505 K Dopuszczalna zmienność ± 10% |
Dopuszczalna zmienność <7 dE |
Gamma = 2,2 |
https://www.lightillusion.com/display_certification.html?
Osoby zaznajomione nieco z pomiarami kolorymetrycznymi na pewno szybko zauważą, że akceptowalna różnica „<7 dE” nie jest wystarczająco dokładna dla tych, którzy szukają wysokiej jakości obrazu. W praktyce maksymalne odchylenie docelowe wynosi 2,3 dE, co jest powszechnie akceptowanym progiem różnicy pomiędzy kolorami, ledwie zauważalnej dla widza. Dla niektórych kolorów (szczególnie ciemnych odcieni szarości) różnica nawet 1 dE może być jednak uciążliwa. Norma ta ma więc na tyle dużą tolerancję, że nie daje prawie żadnej gwarancji poprawnego oddania kolorów.
Poza przykładem, który widzimy wyżej, większość programów certyfikacji, nie definiuje jawnie swoich parametrów, które potwierdzałyby, że dany wyświetlacz spełnia określone standardy kolorów. I to właśnie przez ten brak transparentności w kwestii pożądanych wyników nie ma możliwości sprawdzić, czy dany telewizor dostał to wyróżnienie słusznie, czy niesłusznie. Dlatego mówiąc krótko, żadna fabryczna certyfikacja wyświetlacza nie daje nam gwarancji najwyższej jakości obrazu!